De ruggengraat van New England

Massachusetts ligt in het noordoosten van de Verenigde Staten en vormt samen met onder andere Vermont, New Hampshire en Maine de regio New England. De ligging is strategisch: aan de ene kant de Atlantische Oceaan, aan de andere kant beboste heuvels en bergachtig binnenland. Het oosten van de staat wordt gekenmerkt door een lange kustlijn met vissersdorpjes, veerboten naar eilanden als Martha’s Vineyard en Nantucket, en het schiereiland Cape Cod. De huizen zijn er vaak grijsgeweerd hout, met een eenvoudige veranda, en de sfeer is dorps maar levendig, vooral in de zomermaanden. Hoe verder je naar het westen rijdt, hoe groener en rustiger het wordt. Daar liggen de Berkshires, een heuvelachtig gebied met kleine stadjes, wandelroutes, lokale kunstgaleries en in de herfst opvallend veel kleur.

De hoofdstad Boston is het historische en culturele centrum van Massachusetts. Het is een compacte stad aan de kust, met wijken die sterk van elkaar verschillen. In het chique Back Bay loop je langs Victoriaanse herenhuizen, terwijl je in de North End Italiaanse bakkers en familiepizzeria’s tegenkomt. Boston staat bekend als de geboorteplaats van de Amerikaanse Revolutie, en dat is nog altijd zichtbaar. De Freedom Trail verbindt plekken als Paul Revere’s huis, het oude stadhuis en het Boston Tea Party Museum. Maar de stad is net zo goed vooruitstrevend. Universiteiten als Harvard en MIT, beide in het aangrenzende Cambridge, trekken mensen van over de hele wereld aan en zorgen voor een jong, energiek klimaat.

Massachusetts telt iets meer dan zeven miljoen inwoners. Het is een staat met een hoog gemiddeld opleidingsniveau en een uitgesproken mening. Zeker in en rond Boston is de bevolking maatschappelijk betrokken en politiek actief. In andere delen van de staat merk je juist hoe lokaal alles is georganiseerd. Dorpsgemeenten houden nog steeds ‘town meetings’ waarin bewoners direct meebeslissen over lokale kwesties. De mix van hoogstedelijk en klein dorpsleven is hier geen tegenstelling, maar een vanzelfsprekendheid.

Opvallend veel invloedrijke Amerikanen komen uit Massachusetts. Politiek gezien is de Kennedy-familie onlosmakelijk met de staat verbonden. Literair gezien zijn het namen als Henry David Thoreau, Emily Dickinson en Nathaniel Hawthorne die een blijvende indruk hebben achtergelaten. Hun huizen zijn te bezoeken en vertellen stuk voor stuk verhalen over de relatie tussen mens, natuur en samenleving. In de sportwereld is Tom Brady de bekendste naam, jarenlang het gezicht van de New England Patriots. En in de filmwereld zijn Matt Damon en Ben Affleck kind aan huis in Boston. Wat ze allemaal met elkaar gemeen hebben: hun achtergrond is zichtbaar verbonden met deze staat. Niet als decor, maar als vormende plek.

De plekken die niet in de reisgids staan

Massachusetts zit vol plekken waar je niet per se naartoe gaat omdat ze in een top 10 staan, maar waar je na afloop blij van bent dat je ze niet hebt overgeslagen. Provincetown is zo’n plek. Helemaal aan het uiteinde van Cape Cod ligt dit kleurrijke kustplaatsje waar vissersboten aanmeren, galeriehouders hun deuren openzetten en iedereen welkom is. Het centrum bestaat uit één hoofdstraat met boetiekjes, boekwinkels, koffiezaken en seafood restaurants. In de zomer is het levendig, maar ook buiten het seizoen blijft het eigenzinnig, met brede stranden en wandelpaden langs de duinen.

In het westen van Massachusetts ligt het minder toeristische plaatsje Shelburne Falls. Hier steek je de Deerfield River over via de Bridge of Flowers, een oude spoorbrug die nu dienstdoet als bloementuin. Je wandelt letterlijk tussen de bloeiende planten van de ene kant van het dorp naar de andere. Verderop vind je de Glacial Potholes: diepe, ronde gaten in het gesteente van de rivier, uitgesleten door eeuwen waterbeweging. Geen grote attractie, maar juist daarom de moeite waard. Dit is een plek waar je stil kunt zitten, kijken, en even niets hoeft.

Northampton, in het hart van de Pioneer Valley, is een universiteitsstadje dat verrassend cultureel en liberaal is voor zijn formaat. De hoofdstraat is gevuld met kleine boekhandels, vintagewinkels, vegetarische cafés en lokale kunstgalerieën. Het voelt jong, maar niet studentikoos – eerder nieuwsgierig en open. Vanuit Northampton ben je zo in het omliggende heuvelland, waar je kunt wandelen, kajakken of gewoon rondrijden zonder veel verkeer of haast.

Ook het eiland Nantucket verdient een aparte vermelding. Waar Martha’s Vineyard iets mondainer aanvoelt, is Nantucket soberder en ingetogener. De straten zijn geplaveid met keien, de huizen gebouwd van donkergrijs hout, en het tempo ligt lager dan op het vasteland. Een fiets is hier het beste vervoermiddel. Je rijdt ermee naar afgelegen stranden, langs vuurtorens en cranberryvelden, en stopt onderweg bij een bakkerij voor iets eenvoudigs maar goeds.

Wat al deze plekken gemeen hebben, is dat ze niet schreeuwen om aandacht. Ze zijn niet opgepoetst voor toeristen, maar gewoon zichzelf gebleven. En juist daardoor geven ze je het gevoel dat je iets ziet van het echte Massachusetts. Niet via een georganiseerde tour, maar gewoon doordat je de afslag net iets eerder nam dan gepland.

Natuur in lagen: bossen, kust en onverwachte stilte

Massachusetts is misschien geen staat die bekend staat om z’n overweldigende natuur, maar dat maakt de landschappen er niet minder interessant. De afwisseling zit hem hier niet in extremen, maar juist in gelaagdheid. In een paar uur rijd je van zilte kustvlakten naar glooiende heuvels, zonder dat het geforceerd voelt. Voor wie graag buiten is, biedt de staat volop mogelijkheden – toegankelijk, overzichtelijk en verrassend stil zodra je van de snelweg af bent.

Langs de kust van Massachusetts zijn het vooral de natuurgebieden rond Cape Cod die opvallen. Het Cape Cod National Seashore bestaat uit kilometers strand, duingebieden en moerasland. Je vindt hier wandelpaden die je dwars door de duinen naar zee brengen, met onderweg uitkijkpunten over de oceaan. Vooral in het voor- en najaar is het hier aangenaam rustig. In het voorjaar spot je broedende vogels in de zoutmoerassen; in de zomer zie je soms zeehonden in de branding. Op bepaalde stranden, zoals Head of the Meadow, voelt het alsof je helemaal alleen bent, zelfs op een mooie dag.

In het westen van Massachusetts, in de Berkshires, draait alles om bossen. Loofbossen domineren hier het landschap, met beuken, esdoorns en eiken die in de herfst in kleur exploderen. Maar ook buiten dat seizoen is het er goed toeven. In gebieden zoals Mount Greylock State Reservation kun je wandelen over bergkammen met uitzicht over drie staten. De paden zijn goed gemarkeerd en geschikt voor zowel dagwandelingen als meerdaagse routes. Mount Greylock is met 1.064 meter het hoogste punt van de staat, geen reus, maar het uitzicht vanaf de top is wijd en stil.

Tussen deze uitersten liggen talloze kleinere natuurgebieden: bosreservaten, vijvers, wetlands, heuvelruggen. Je loopt er tussen varens, hoorntjeszwammen en rotsige beekjes. In de lente hoor je de kikkers weer luidruchtig worden, in de herfst ruik je het vochtige blad op de paden. En wie goed oplet, ziet onderweg sporen van witstaartherten, kalkoenen of zelfs zwarte beren, vooral in de Berkshires of het noordwestelijke grensgebied met Vermont.

Wildlife in Massachusetts is geen kwestie van groots spektakel, maar van opletten. Walvissen spot je niet met een verrekijker aan de kust, maar per boot vanuit plaatsen als Provincetown of Gloucester. Je vaart de zee op en met een beetje geduld zie je bultruggen of zelfs vinvissen opduiken. Op het land zijn het de details die tellen: een visarend boven een rivier, een schildpad die de weg oversteekt, een vos die net uit beeld verdwijnt. Dit is natuur die je uitnodigt om mee te kijken, niet om alleen maar te consumeren.

Boston

Boston is het culturele en historische hart van Massachusetts en een logische start voor veel reizigers. De Freedom Trail voert je langs plekken waar de Amerikaanse Revolutie begon, zoals Faneuil Hall en het Old State House. In de wijk Back Bay shop je in elegante boetieks langs Newbury Street, terwijl je in Fenway Park juist het rauwe enthousiasme van een honkbalwedstrijd van de Red Sox ervaart. De stad is compact genoeg om te voet te verkennen, maar biedt op elke straathoek iets nieuws: een foodtruck met lobster rolls, een student die viool speelt in de metro, of een boekenwinkel waar de geur van oud papier je tegemoetkomt.

Cambridge

Aan de overkant van de Charles River ligt Cambridge, officieel een aparte stad maar in de praktijk nauw verbonden met Boston. Dit is de thuisbasis van Harvard en MIT, wat meteen zorgt voor een academische sfeer. Op Harvard Yard wandel je tussen studenten en toeristen, en in het Harvard Art Museum hangt werk van Rembrandt tot Rothko. De straten rond Harvard Square zijn gevuld met kleine cafés, platenzaken en boekwinkels. Hier proef je het intellectuele karakter van de stad, zonder dat het afstandelijk wordt – eerder nieuwsgierig en creatief.

Salem

Salem is vooral bekend door de heksenprocessen van 1692, en dat verleden wordt niet verzwegen. In musea als The Witch House en het Salem Witch Museum leer je over hysterie, rechtspraak en het leven in de koloniale tijd. Maar Salem is meer dan zijn geschiedenis: het centrum is verrassend charmant, met antiekwinkels, kunstenaarsateliers en restaurants in oude pakhuizen. De sfeer is eigenzinnig en een beetje mysterieus, vooral buiten het hoogseizoen als de nevel boven de haven hangt en de straatlantaarns net iets eerder aangaan.

Northampton

In het westen van Massachusetts ligt Northampton, een universiteitsstadje met een progressieve, creatieve inslag. De hoofdstraat is een aaneenschakeling van onafhankelijke winkels, tweedehands boekhandels, koffiebars en galerieën. Hier geen ketens of franchiseformules, maar lokale ondernemers die hun zaak al jaren met overtuiging runnen. Bezoek het Smith College Museum of Art of loop een stukje van de Norwottuck Rail Trail, een fietspad over een oud spoortraject dat door bossen en velden slingert.

Worcester

Worcester ligt centraal in de staat en is de op één na grootste stad van Massachusetts. Ooit vooral een industriestad, nu in opkomst met een groeiend kunstaanbod, vernieuwde wijken en een divers restaurantlandschap. Het Worcester Art Museum is compact maar indrukwekkend, en sportfans kunnen terecht bij wedstrijden van de Worcester Red Sox, een honkbalteam uit de minor league. De stad voelt minder gepolijst dan Boston, maar daardoor juist interessanter voor wie iets minder voorspelbaars zoekt.

New Bedford

Aan de zuidkust ligt New Bedford, een voormalige walvishoofdstad die haar geschiedenis heeft omgezet in karakter. Het New Bedford Whaling Museum vertelt het verhaal van de walvisvaart zonder het te romantiseren. In het havengebied zie je nog altijd vissersboten aanmeren en ruik je de zilte lucht die de stad z’n rauwe randje geeft. De Portugese gemeenschap is goed vertegenwoordigd, wat je merkt aan de keuken: in kleine eettentjes eet je hier bacalhau, gegrilde sardines of pasteis de nata.

Lowell

Lowell ligt ten noorden van Boston en was in de 19e eeuw een centrum van de textielindustrie. Die geschiedenis zie je terug in de oude fabrieken die nu dienst doen als musea, studio’s en appartementen. Het Lowell National Historical Park biedt een goed beeld van de industriële revolutie in Amerika, compleet met werkende weefgetouwen en rondleidingen door de oude fabrieken. Tegelijk is de stad volop in ontwikkeling, met festivals, lokale brouwerijen en een multiculturele bevolking die nieuw leven in de stad brengt.

Pittsfield

Pittsfield is een van de grotere plaatsen in de Berkshires en vormt een goed vertrekpunt voor wie de natuur in wil. Maar ook binnen de stadsgrenzen is er genoeg te doen: het Berkshire Museum combineert natuurhistorie met kunst, en het historische Colonial Theatre biedt een goed gevuld programma met theater en muziek. De stad is kleinschalig, met een lokale markt op zaterdag, een klassieke diner met neonletters, en bewoners die je graag de weg wijzen als je even niet weet waar je heen moet.

Massachusetts is niet alleen zelf veelzijdig, maar ligt ook gunstig ten opzichte van een aantal andere interessante staten. Daardoor kun je je reis makkelijk uitbreiden met uitstapjes of een rondrit door meerdere delen van New England, zonder dat je lange afstanden hoeft af te leggen.

Rijd je noordwaarts, dan kom je vrijwel direct in New Hampshire, een staat die bekendstaat om zijn bergen, meren en wat minder drukke wegen. Vanuit het noorden van Massachusetts ben je binnen een uur in de White Mountains, waar je kunt wandelen, fietsen of, in de herfst, de beroemde Kancamagus Highway rijden. Die kronkelroute biedt uitzicht op bergen, rivieren en uitgestrekte bossen vol herfstkleuren. Ook Lake Winnipesaukee, het grootste meer van New Hampshire, ligt binnen bereik.

Ten westen van de Berkshires ligt New York State – niet de stad, maar het landelijke deel van de staat. Vanuit plaatsen als Great Barrington of Pittsfield rijd je zo naar de Hudson Valley, een regio met wijngaarden, kunstmusea en historische landgoederen. Hudson zelf is een aanrader als je houdt van kleine steden met karakter: antiekwinkels, koffiebarretjes en uitzicht op de rivier. Ook Catskill Park ligt op korte rijafstand, en biedt meer ruige natuur dan je misschien verwacht in deze regio.

Vermont, direct ten noordwesten van Massachusetts, is een logische keuze voor wie de rust wil opzoeken. Zodra je de grens oversteekt, worden de dorpen kleiner, de wegen stiller en de uitzichten wijdser. In het zuiden van Vermont vind je plaatsen als Brattleboro en Bennington, waar je lokale ambachten, boerenmarkten en goede diners tegenkomt. Vooral de route langs Route 7 is prettig om te rijden, met veel ruimte voor spontane stops en korte wandelingen.

Ook Connecticut, ten zuiden van Massachusetts, heeft meer te bieden dan vaak wordt gedacht. De noordwesthoek van de staat, Litchfield County, is heuvelachtig, groen en geliefd onder stedelingen die de rust opzoeken. Hier liggen charmante dorpen, antiekwinkels en wandelroutes langs rivieren en bossen. En wie via deze route richting New York City wil reizen, kan dat rustig en landschappelijk doen via binnenwegen, in plaats van de snelweg te pakken.

Tot slot: Rhode Island ligt direct ten zuidoosten van Massachusetts en is een fijne toevoeging voor wie van kustplaatsen houdt. De stad Newport, met zijn imposante villa’s en oceaanboulevard, ligt op nog geen twee uur rijden van Boston. Ideaal voor een dagtocht of korte tussenstop. De sfeer is er iets mondainer, maar de maritieme geschiedenis en de haven maken het meer dan een strandbestemming.

Wat alle aangrenzende staten gemeen hebben, is dat ze goed bereikbaar zijn en qua sfeer naadloos aansluiten bij wat je in Massachusetts ervaart, maar elk met hun eigen accenten. Daardoor kun je eenvoudig een bredere reis samenstellen, zonder grote overstappen of lange reisdagen.